Khi mà hầu hết tiền tệ ngày nay tồn tại dưới dạng điện tử thay vì dưới dạng tiền giấy hay tiền xu, thì các nghiệp vụ thị trường mở có thể được tiến hành một cách khá đơn giản thông qua các lệnh giao dịch điện tử làm tăng, giảm số tiền mà ngân hàng có trong tài khoản gửi tại ngân hàng Trung ương, để đổi lại các công cụ tài chính. Khi muốn tăng cung tiền, Ngân hàng Trung ương sử dụng lượng tiền mới được tạo ra để mua lại các công cụ tài chính trên thị trường mở, như trái phiếu Chính phủ, ngoại tệ hay vàng. Ngược lại, nếu ngân hàng Trung ương bán những tài sản trên ra thị trường mở, lượng tiền mà các ngân hàng thương mại nắm giữ sẽ hạ xuống, dẫn đến việc giảm cung tiền.

Quá trình trên không nhất thiết đòi hỏi phải ngay lập tức in thêm tiền mới. Ngân hàng Trung ương có thể chỉ cần tăng thêm số tiền gửi của các ngân hàng thương mại trên tài khoản điện tử của họ mà không cần phát hành thêm tiền giấy. Tuy nhiên, khi các ngân hàng thương mại yêu cầu nhận tiền giấy, thì ngân hàng Trung ương sẽ buộc phải in thêm tiền, đồng thời tài khoản tiền điện tử của ngân hàng thương mại trên cũng bị khấu trừ 1 khoản tương ứng.

Các mục tiêu khả dĩ của chính sách thị trường mở

Trước hết, với mục tiêu kiềm chế lạm phát, các nghiệp vụ thị trường mở nhắm đến việc điều chỉnh lãi suất ngắn hạn trên thị trường nợ. Mục tiêu này được thay đổi định kỳ để duy trì lạm phát trong trong khoảng mà ngân hàng Trung ương đặt ra. Tuy nhiên, các biến số khác của chính sách tiền tệ cũng nhắm đến điều chỉnh lãi suất: cả FED và Ngân hàng trung ương Châu Âu đều sử dụng sự biến động về mục tiêu lãi suất làm chỉ dẫn cho nghiệp vụ thị trường mở. Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hiện cũng đang sử dụng nghiệp vụ này khá hiệu quả.

Ngoài mục tiêu lãi suất nghiệp vụ thị trường mở còn có một số mục tiêu khác như tăng giảm cung tiền, duy trì tỉ giá cố định với một ngoại tệ mạnh nào đó. Dưới chế độ bản vị vàng, các nghiệp vụ thị trường mở còn được sử dụng để ổn định giá vàng, mục tiêu của chính sách thị trường mở khi đó là giữ giá trị của đồng tiền không đổi trong mối tương quan với giá vàng