Chỉ số VN-Index ghi nhận mức giảm 16% từ giữa tháng 9 đến cuối tháng 10 và mới có dấu hiệu tăng trở lại từ cuối tuần qua, dù nền kinh tế của Việt Nam hiện đang phục hồi kể từ đợt suy giảm đầu năm nay. Theo ông Michael Kokalari, Giám đốc phòng Phân tích kinh tế vĩ mô và Nghiên cứu thị trường VinaCapital , lý do của việc cổ phiếu bị bán tháo dẫn đến sự điều chỉnh của thị trường đến từ ba nguyên nhân.

Thứ nhất, sự mất giá của tiền VND làm dấy lên mối lo ngại rằng Ngân hàng Nhà nước Việt Nam sẽ thắt chặt chính sách tiền tệ để ứng phó với sự mất giá, đồng thời cũng thúc đẩy các nhà đầu tư nước ngoài bán ra.

Thứ hai, những vấn đề đặc thù liên quan đến trái phiếu hoán đổi trị giá 250 triệu USD của tập đoàn Vingroup có thể hoán đổi thành cổ phiếu Vinhomes (VHM) khiến cổ phiếu VIC và VHM bị bán mạnh, ảnh hưởng tới thị trường chung khi hai mã này chiếm khoảng 10% VN-Index.

Thứ ba, lệnh bán giải chấp của các công ty chứng khoán, cộng với tin đồn về việc kiểm soát một số nguồn cho vay ký quỹ không chính thức dường như đã thúc đẩy việc cổ phiếu bị bán tháo trong một số phiên.

Ngoài những yếu tố cụ thể trên, lãi suất trái phiếu chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm tăng 60 điểm cơ bản từ giữa tháng 9 đến cuối tháng 10 và các vấn đề địa chính trị cũng tạo sức ép lên thị trường chứng khoán của các thị trường mới nổi như Việt Nam. Hơn nữa, bức tranh lợi nhuận quý 3 không mấy khả quan cũng đã ảnh hưởng đến tâm lý của nhà đầu tư, khiến chỉ số VN-Index trả lại gần hết điểm tăng kể từ đầu năm.

Dù vậy, thực tế là tỷ giá USD-VND đã ổn định ở mức hiện tại trong nhiều tuần qua mà NHNN không cần phải tăng lãi suất, cùng với việc đà tăng của USD dường như đã kết thúc càng khiến luận điểm NHNN sẽ giữ nguyên mức lãi suất trong những tháng tới trở nên chắc chắn hơn. VinaCapital kỳ vọng tỷ giá USD-VND sẽ giảm 3% vào cuối năm nay nhờ được hỗ trợ bởi mức tăng trưởng của thặng dư thương mại Việt Nam, từ 3% GDP năm 2023 lên đến 7% trong năm 2024.

Định giá thị trường đang ở mức rẻ

Theo quan điểm của Giám đốc VinaCapital, tăng trưởng lợi nhuận EPS sẽ phục hồi 35% so với cùng kỳ trong quý 4 năm 2023 và tăng 20% trong năm 2024 sau khi nền kinh tế đã bớt khó khăn. Bằng chứng là tốc độ tăng trưởng GDP phục hồi từ mức 3,3% so với cùng kỳ trong quý 1, lên 4,1% trong quý 2 và 5,3% trong quý 3. Dữ liệu trong tháng 10 đã xác nhận hoạt động sản xuất và xuất khẩu của Việt Nam hiện đang phục hồi, củng cố kỳ vọng rằng tăng trưởng GDP sẽ phục hồi trở lại đến mức 6,5% vào năm tới.

Đặc biệt, mức định giá của VN-Index dựa trên P/E và P/B đã giảm xuống mức rẻ - điều chỉ diễn ra hai lần trong 10 năm qua. Khối lượng giao dịch trên thị trường chứng khoán Việt Nam đã giảm hơn một nửa từ 1,3 tỷ USD trước đợt bán tháo xuống còn 500 triệu USD vào cuối tháng 10. VinaCapital nhận định việc giảm bán trong thời gian thị trường sụt giảm mạnh là dấu hiệu cho thấy thị trường sẽ phục hồi mạnh mẽ một khi các yếu tố gây ra nhịp chỉnh mạnh giảm bớt.