Tỷ giá tăng áp lực, xuất khẩu rau quả hụt hơi – Nhà đầu tư cần phòng vệ sớm

1. Tỷ giá USD/VND: Sức ép đang tích tụ rõ rệt

Tỷ giá USD/VND liên ngân hàng đã phục hồi nhẹ vào cuối ngày 31/3, khép lại tháng với mức 25.590 sau khi chạm đáy 25.540 vào đầu ngày – chịu tác động từ sự điều chỉnh của đồng USD trên thị trường quốc tế hôm thứ Sáu. Tuy nhiên, sự phục hồi trở lại nhanh chóng của USD cùng với dòng vốn chảy ra (outflow) trong ngày cho thấy mức độ nhạy cảm ngày càng cao của tỷ giá trước biến động quốc tế.

Bước sang tháng 4, thị trường ngoại hối lập tức đối diện rủi ro mới: thông tin Tổng thống Donald Trump tuyên bố sẽ áp dụng thuế quan với tất cả các quốc gia có thâm hụt thương mại với Mỹ trong tuần này – thay vì một danh sách hạn chế như kỳ vọng trước đó. Việt Nam – với mức thâm hụt đáng kể – có thể không nằm ngoài vòng xoáy áp thuế. Nếu kịch bản này thành hiện thực, đó sẽ là cú hích làm tăng kỳ vọng phá giá tiền đồng để hỗ trợ xuất khẩu, gây áp lực tăng tỷ giá kéo dài trong các tháng tới.

Đáng lưu ý, quý II thường là giai đoạn tăng mạnh nhu cầu thanh toán ngoại tệ từ doanh nghiệp nhập khẩu, kết hợp với biến động khó lường trên thị trường tiền tệ toàn cầu. Điều này làm gia tăng rủi ro tỷ giá vượt tầm kiểm soát. Doanh nghiệp có nhu cầu thanh toán USD trong tháng 4–5 cần chủ động thực hiện các biện pháp phòng vệ, như các khuyến nghị đã được đưa ra trước đây, thay vì chờ đợi thêm.

2. Xuất khẩu rau quả: Thách thức lớn trước ngưỡng mục tiêu 8 tỷ USD

Trong khi tỷ giá gây áp lực đầu vào cho nhóm doanh nghiệp nhập khẩu, ngành xuất khẩu rau quả – vốn được kỳ vọng là điểm sáng – lại đang ghi nhận ba tháng giảm liên tiếp. Tháng 3/2025, kim ngạch chỉ đạt 420,6 triệu USD, giảm 10,5% so với cùng kỳ. Tính chung quý I, toàn ngành mới mang về hơn 1,1 tỷ USD, giảm 13,2% so với quý I/2024.

Điều đáng quan ngại là thị trường chủ lực – Trung Quốc – đang thắt chặt đáng kể tiêu chuẩn kỹ thuật, đặc biệt với sầu riêng – mặt hàng xuất khẩu mũi nhọn. Những yêu cầu mới về chất lượng, mã số vùng trồng, xử lý sau thu hoạch… khiến nhiều doanh nghiệp lúng túng, làm gián đoạn chuỗi cung ứng.

Trong bối cảnh mục tiêu xuất khẩu rau quả năm nay là 8 tỷ USD – tăng gần 1 tỷ USD so với năm trước – đà suy giảm ngay trong quý mở đầu đang báo hiệu thách thức thực sự. Để đạt mục tiêu này, ngành cần nhanh chóng thích ứng với các yêu cầu từ thị trường Trung Quốc, đồng thời tìm kiếm thêm đầu ra từ các thị trường thay thế.

Tỷ giá biến động mạnh và xuất khẩu chững lại không còn là câu chuyện vĩ mô xa xôi, mà là biến số trực tiếp ảnh hưởng đến biên lợi nhuận, chiến lược tài chính và định giá doanh nghiệp. Đây là thời điểm để nhà đầu tư rà soát lại danh mục: ai chịu tác động tiêu cực từ tỷ giá? Ai đang lệ thuộc vào xuất khẩu nông sản? Và ai có khả năng phòng vệ tốt? Những câu hỏi này sẽ giúp tái định vị dòng tiền một cách khôn ngoan trong quý II đầy sóng gió này.